Raport InfoCredit, Warszawa, styczeń 2014

Polak potrafi

Polskie firmy potrafią wykorzystać pieniądze z Unii Europejskiej. Dzięki dofinansowaniu rosną i rozwijają się. Widać to praktycznie od razu we wzroście aktywów i przychodów. Na poprawę efektywności trzeba było nieco poczekać, ale to zrozumiałe – realizacja nowych projektów i inwestycji wiąże się na początku z większymi wydatkami. Po zrealizowaniu inwestycji firmy korzystające z dofinansowania zaczynają osiągać przewagę nad konkurentami także biorąc pod uwagę wzrost zysku netto – wynika z badania przeprowadzonego przez firmę InfoCredit.

InfoCredit przeanalizował wyniki finansowe firm korzystających z dofinansowania z UE w latach 2007-2011. Z wszystkich firm, które otrzymały dofinansowanie, wyłoniliśmy grupę 285 reprezentatywnych podmiotów, które zakończyły realizację swoich projektów w 2009 r. Wyniki finansowe beneficjantów porównaliśmy z osiągnięciami grupy firm bez dofinansowania, o zbliżonym profilu działalności.

Przewaga zaczyna się od przychodów

Wpływ dofinansowania ze środków UE najszybciej było widać w przychodach i aktywach polskich firm. Grupa z dofinansowaniem w latach 2007-2011 osiągała w tych kategoriach widocznie lepsze wyniki niż porównywalne firmy bez dofinansowania. W latach 2007-2008 w pierwszej z grup 64,91 proc. firm osiągnęło wzrost przychodów netto ze sprzedaży, w drugiej 62,07 proc. Ta różnica pogłębia się w kolejnych latach na korzyść grupy z dofinansowaniem. W latach 2010 i 2011 odpowiednio 61,05 proc. i 63,86 proc. firm korzystających ze wsparcia osiągnęło wzrost przychodów, w grupie bez dofinansowania odpowiednio 52,89 proc. i 56,40 proc. Firmy z dofinansowaniem mają także przewagę biorąc pod uwagę cały badany okres, czyli zmianę od 2007 do 2011 r. W tym czasie 66,32 proc. z nich osiągnęło przyrost przychodów netto ze sprzedaży, w grupie bez dofinansowania 56,13 proc.

Ciekawy jest nagły spadek pomiędzy rokiem 2008-2009 ilości firm, które notowały przyrost przychodów netto ze sprzedaży. Zjawisko to występuje w obu badanych grupach, ale ilość firm z dofinansowaniem z UE w kolejnych latach stopniowo wraca do wartości zbliżonych do tych sprzed spadku. Procent firm ze wzrostem przychodów netto ze sprzedaży w grupie bez dofinansowania nie tylko jest niższy w kolejnych latach niż w grupie z dofinansowaniem, ale także nie powrócił do wartości powyżej 60 proc., którą odnotowaliśmy w latach 2007-2008.

- Spadek przychodów w obu grupach bardzo dobrze pokazuje początek spowolnienia gospodarczego, do którego obie grupy przystosowały się w kolejnych latach, jednak w lepszym stopniu grupa z dofinansowaniem z UE. Przyczyn tego można szukać w wielu aspektach. Bez wątpienia jednak projekty zrealizowane ze środków UE pozwoliły powrócić i utrzymać zbliżony rozwój sprzedaży z roku poprzedzającego rozpoczęcie spowolnienia gospodarczego. Można też wysnuć dość śmiały wniosek, że firmy te lepiej reagują na zagrożenia rynkowe i lepiej wykorzystują szanse, które się przed nimi pojawiły – mówi Marcin Gieros Dyrektor ds. Marketingu z firmy InfoCredit.

Zsumowane przychody wszystkich badanych firm też świadczą o przewadze firm z dofinansowaniem. Ich dynamika w przypadku pierwszej z grup jest wyższa od kilku do kilkunastu punktów procentowych w całym badanym okresie (2007-2011).

- Potwierdzeniem tej zależności jest porównanie zagregowanych przychodów netto ze sprzedaży w obu grupach (wykres 8). Tu w każdym okresie przewagę ma grupa z dofinansowaniem. Ta przewaga jest już znacząca, biorąc pod uwagę cały badany okres 2007-2011. Zagregowane przychody grupy z dofinansowaniem wzrosły w tym czasie o prawie 80 proc., w drugiej grupie o prawie 30 proc. – komentuje Marcin Gieros.

Aktywa rosną szybciej dzięki wsparciu

Podobne zjawisko widać w przyroście sumy aktywów. W latach 2008 i 2009 odpowiednio 76,84 proc. i 67,02 proc. firm korzystających z dofinansowania zanotowało wzrost sumy aktywów wobec odpowiednio 61,92 proc. i 49,49 proc. w drugiej z grup. W latach 2010 i 2011 ta przewaga jednak topniała. W pierwszej z grup aktywa zwiększyło odpowiednio 59,65 proc. i 58,60 proc. badanych firm wobec 55,77 proc. i 56,60 proc. w drugiej grupie. Badana grupa korzystała z dofinansowania na początku badanego okresu (do 2009 r.). Biorąc cały badany okres, czyli lata 2007-2011, 77 proc. firm z dofinansowaniem osiągnęło przyrost sumy aktywów wobec 62,5 proc. w grupie bez dofinansowania.

Jeśli chodzi o zagregowane aktywa przewaga firm z dofinansowaniem jest wyraźniejsza i wynosi od kilku do ponad 17 punktów procentowych w całym badanym okresie. Zarówno jeśli chodzi o aktywa w całości, jak i aktywa trwałe. W przypadku aktywów obrotowych tylko raz (w 2009 r.) lepszą dynamikę zagregowanych aktywów obrotowych w kolejnych latach zanotowały firmy bez dofinansowania. Biorąc pod uwagę cały badany okres (zmianę 2007-2011) zsumowane aktywa grupy spółek korzystających z dofinansowania wzrosły o 77,63 proc., aktywa grupy bez dofinansowania w tym czasie wzrosły o 28,66 proc.

Firmy korzystające z dofinansowania z UE miały też wyraźną przewagę jeśli chodzi o przyrost aktywów trwałych. Ten dystans był szczególnie widoczny w latach 2008 i 2009. W pierwszej z grup odpowiednio 65,26 i 71,23 proc. zanotowało wzrost aktywów trwałych. W grupie bez dofinansowania było to odpowiednio 47,15 proc. i 36,20 proc. W latach 2010 i 2011 obie badane grupy notowały porównywalne wyniki, bo z dofinansowania korzystały głównie w latach 2007-2009. Biorąc jednak pod uwagę cały okres 2007-2011 przewaga spółek z dofinansowaniem jest już znacząca.

Dane zebrane przez firmę InfoCredit świadczą o tym, że firmy korzystające z dofinansowania potrafią przekuć tę przewagę na wzrost przychodów i aktywów. Z efektywnością biznesową na początku bywa nieco gorzej, bo nowe projekty wiążą się okresowo z wyższymi kosztami, często nawet z wyższym zatrudnieniem na czas inwestycji i realizacji nowych projektów.

Udział firm osiągających wzrost zysku netto w obu grupach jest porównywalny, jeśli chodzi o 2011 r. W latach 2008-2010 przewagę miały jednak firmy bez dofinansowania i to nawet o kilka punktów procentowych. Wpływ środków unijnych na wynik netto jest bardziej widoczny biorąc pod uwagę dynamikę zagregowanego zysku netto dla całej badanej grupy. To oznacza, że z czasem dzięki pieniądzom z UE rosną nie tylko przychody i aktywa badanych spółek.

- Dynamika zysku bardzo dobrze pokazuje, jaki procent firm w obu grupach zwiększa koszty działalności. Rzeczywiście, w pierwszych latach korzystania z dofinansowania efektywność biznesowa jest gorsza niż firm bez wsparcia. Widać to zwłaszcza w roku zamknięcia dofinansowania, w którym firmy z grupy z dofinansowaniem musiały ponieść koszt realizowanych projektów. Każdy projekt finansowany przez UE wymaga współfinansowania przez zainteresowanego przedsiębiorcę.  A to oznacza wydatki. W dłuższym okresie jednak te inwestycje przynoszą korzyści. Można się spierać, czy w czasie spowolnienia gospodarczego, lepiej jest inwestować, czy oszczędzać. Jednak analizując wyniki z ostatniego roku badania i w całym okresie badania (2007-2011) dobrze widać, że długofalowo polityka inwestowania opłaciła się bardziej grupie z dofinansowaniem z UE – mówi Marcin Gieros.

Spółki korzystające ze wsparcia potrafią jednak znacząco podnieść efektywność biznesową w dłuższym okresie. Przykład? Zagregowany zysk netto spółek z dofinansowaniem w latach 2007-2011 wzrósł o 44,9 proc. W grupie bez dofinansowania w tym czasie nastąpił spadek o 35,61 proc. Wpływ na taki wynik ma na pewno gorsza koniunktura. Wniosek? Trudne czasy łatwiej przetrwać z finansowym wsparciem. Tym bardziej, jeśli to wsparcie finansuje projekty zapewniające przewagę konkurencyjną w dłuższym okresie.

Widać też wyraźnie, że grupa z dofinansowaniem finansowym stale rozwija swoją efektywność, poprzez zwiększanie zyskowności swoich przedsięwzięć. Natomiast grupa bez dofinansowania, redukując koszty, jest w stanie osiągać lepsze wyniki, ale jak widać w ostatnim badanym roku może to prowadzić do poważnych kłopotów finansowych.

Imponujący wzrost

Badane przez InfoCredit firmy korzystające z dofinansowania (w sumie 285 podmiotów) zrealizowały do 2009 r. projekty warte w sumie 725,55 mln zł. Zostały one dofinansowane kwotą 216,2 mln zł z funduszy unijnych. Te inwestycje bardzo szybko zaczęły przynosić wymierne efekty w skali całej badanej grupy.

W 2008 r. przychody badanych przedsiębiorstw wynosiły w sumie 25,47 mld zł.  Trzy lata później było to już 39,34 mld zł, co oznacza wzrost o 54,46 proc. Zagregowany zysk netto grupy w 2008 r. wynosił 1,03 mld zł. W 2011 r. wzrósł do 1,57 mld, czyli aż o 52,43 proc.

Wielkopolskie najbardziej skuteczne

Sprawdziliśmy także, skąd są najbardziej aktywne firmy, jeśli chodzi o zdobywanie dofinansowania ze środków UE. W badanej grupie, spełniającej kryteria wyboru, zdecydowanie prowadzi Wielkopolska. Aż 19 proc. firm pochodzi z tego województwa. Na drugim miejscu jest Śląskie (10 proc.), przed Pomorskim i Kujawsko-Pomorskim (po 9 proc.). Firmy z województw Małopolskiego i Lubelskiego stanowiły po 8 proc. w badanej grupie, a z Dolnośląskiego 7 proc. Dopiero na 8. miejscu jest Mazowieckie (6 proc.).

O badaniu:

Na potrzeby raportu przeanalizowaliśmy ponad 3,5 mln polskich podmiotów gospodarczych. W tej populacji zidentyfikowaliśmy ponad 34 tys. firm, które otrzymały dofinansowanie ze środków UE. Z tych przedsiębiorstw została wyłoniona grupa 285 firm, które otrzymały wyłącznie 1 dofinansowanie z UE, zakończone w 2009 r., funkcjonują od minimum 2007 r. oraz złożyły do sądu sprawozdania finansowe za lata 2007-2011. Dla tej populacji wybraliśmy grupę porównawczą 33 998 firm bez dofinansowania, z tych samych branż (w oparciu o PKD2007) jak 285 firm z dofinansowaniem z UE. Kryteria doboru grupy bez dofinansowania były identyczne - funkcjonują od 2007 r. oraz złożyły do sądu sprawozdania finansowe za lata 2007-2011. Zdecydowana większość z nich to spółki prawa handlowego – ponad 93 proc. w obu grupach. Pozostałe stanowiły poniżej 7 proc.